DIAKONAT (fragmenty z Katechizmu Kościoła Katolickiego)
1569. Na niższym szczeblu hierarchii stoją diakoni, na których nakłada się ręce <<nie dla kapłaństwa, lecz dla posługi>> [Sobór Watykański II, konst. Lumen gentium, 29; por. dekret Christus Dominus, 15]. Przy święceniach diakonatu tylko biskup wkłada ręce. Oznacza to, że diakon jest specjalnie związany z biskupem w zadaniach swojej “diakonii” [Por. św. Hipolit, Traditio apostolica, 8].
1570. Diakoni uczestniczą w specjalny sposób w posłaniu i łasce Chrystusa [por. Sobór Watykański II, konst. Lumen gentium, 41; dekret Apostolicam actuositatem, 16]. Sakrament święceń naznacza ich pieczęcią (“charakterem”), której nikt nie może usunąć. Upodabnia ich ona do Chrystusa, który stał się “diakonem”, to znaczy sługą wszystkich [por. Mk 10, 45; Łk 22, 27; św. Polikarp, Epistula ad Philippenses, 5, 2] . Do diakonów należy między innymi asystowanie biskupowi i prezbiterom przy celebracji Boskich misteriów, szczególnie Eucharystii, jej udzielanie, asystowanie przy zawieraniu małżeństwa i błogosławienie go, głoszenie Ewangelii i przepowiadanie, prowadzenie pogrzebu i poświęcanie się różnym posługom miłości [por. konst. Lumen gentium, 29; konst. Sacrosanctum Concilium, 35; dekret Ad gentes, 16].
1571. Od czasu Soboru Watykańskiego II Kościół łaciński przywrócił diakonat “jako właściwy i trwały stopień hierarchiczny” [Sobór Watykański II, konst. Lumen gentium, 29], podczas gdy Kościoły wschodnie zachowały go nieprzerwanie. Diakonat stały, który może być udzielany żonatym mężczyznom, stanowi znaczne wzbogacenie posłania Kościoła. Istotnie, jest czymś właściwym i pożytecznym, by mężczyźni, którzy pełnią w Kościele prawdziwie posługę diakona, czy to w życiu liturgicznym i duszpasterskim, czy to w pracy społecznej i charytatywnej, “byli umacniani przez obrzęd włożenia rąk przekazany tradycją apostolską i złączeni ściślej z ołtarzem, aby przez sakramentalną łaskę diakonatu mogli skuteczniej wykonywać swoją służbę [Sobór Watykański II, dekret Ad gentes, 16].
KANDYDACI DO DIAKONATU
Kandydaci na diakonów winni posiadać odpowiednie przymioty ludzkie i duchowe, a także właściwe kwalifikacje zawodowe. Przy doborze kandydatów należy też zwrócić uwagę na to, czy wykazują dojrzałość psychiczną, zdolność do dialogu i komunikacji, poczucie odpowiedzialności, pracowitość, zrównoważenie i roztropność. Do święceń należy dopuszczać tych, którzy są obdarowani cnotami ewangelicznymi wymaganymi przez diakonię. Wśród nich szczególne znaczenie posiadają: duch modlitwy, pobożność eucharystyczna i maryjna, proste i pokorne współuczestnictwo w życiu Kościoła i jego misji, duch ubóstwa, posłuszeństwo, umiejętność tworzenia braterskiej wspólnoty, gorliwość apostolska, dyspozycyjność do podjęcia służby, miłość braterska (por. WDS 19-20).
Oprócz odznaczania się nieskażoną wiarą, winni oni kierować się prawą intencją, posiadać wymaganą wiedzę, cieszyć się dobrą opinią, zachowywać nienaganne obyczaje, mieć wypróbowane cnoty, jak również inne przymioty fizyczne i psychiczne odpowiadające naturze przyjmowanych święceń (por. WDS 21). Kandydaci do stałego diakonatu winni być wolni od nieprawidłowości i przeszkód, wyliczonych w kan. 1040-1042 Kodeksu Prawa Kanonicznego.
Kandydaci do diakonatu stałego mogą pochodzić ze wszystkich środowisk społecznych i wykonywać jakąkolwiek pracę lub działalność zawodową, o ile nie będzie ona uznana za niewłaściwą dla urzędu diakona, w świetle norm Kościoła i roztropnej oceny Biskupa Diecezjalnego. Musi ona też być możliwa do pogodzenia z obowiązkami formacyjnymi i skutecznym wypełnianiem posługi diakonatu (por. WDS 21).
Do diakonatu stałego mogą zostać dopuszczeni mężczyźni ochrzczeni i bierzmowani, zarówno celibatariusze, jak i mężczyźni żonaci oraz wdowcy.
Mężczyźni nieżonaci, którzy zostali powołani do diakonatu, są zobowiązani do życia w celibacie. Nieżonaty kandydat do diakonatu stałego może być dopuszczony do tych święceń dopiero po ukończeniu dwudziestego piątego roku życia (por. WDS 22 i 26).
W przypadku mężczyzn żonatych należy zwrócić uwagę, aby byli dopuszczeni do diakonatu ci, którzy, żyjąc od wielu lat w małżeństwie, potwierdzili umiejętność kierowania własnym domem w duchu chrześcijańskim oraz cieszą się dobrą opinią. Winni też oni przedłożyć świadectwo ślubu kościelnego oraz zgodę żony. Kandydat związany małżeństwem otrzymuje święcenia diakonatu nie wcześniej niż po ukończeniu trzydziestego piątego roku życia i po przynajmniej pięciu
latach małżeństwa (por. WDS 23 i 27).
Kandydaci będący wdowcami powinni wykazać się stałością ludzką i duchową w swoim stanie życia oraz zagwarantować gotowość zapewnienia odpowiedniej opieki rodzinnej i chrześcijańskiej swoim dzieciom (por. WDS 25).